Η αρχαία Θράκη και τα θρακικά φύλα (1.100 π.χ.χ – 324 μ.χ.χ).

Η αρχαία Θράκη και τα θρακικά φύλα (1.100 π.χ.χ – 324 μ.χ.χ).

-Στη μυθολογία η χώρα ονομαζόταν Πέρκη,ενώ αργότερα πήρε το όνομα Θράκη από το όνομα της κόρης του Ωκεανού, η οποία ήταν αδελφή της Ευρώπης,της Ασίας και της Λιβύης. Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες σχετικά με την προέλευση του ονόματος ''Θράκη''. Οι επικρατέστερες είναι οι παρακάτω:

α) από τη λέξη ''τραχεί'',λόγο του ψυχρού κλίματος της περιοχής.

β) από τους φρύγες ή βρύγες οι οποίοι ήλθαν από την Μ.Ασία και εγκαταστάθηκαν στη Θράκη.

γ)από τη λέξη ''θρώσκω'' που σημαίνει ''χορεύω πολεμικό χορό'',δηλαδή ''θούριο''.

δ) από την σημιτική λέξη ''thragh''πού σημαίνει ''πόρος'',δηλαδή τη χώρα που είναι χωρισμένη από την Ασία με τον πορθμό του Βοσπόρου.

Τα όρια της αρχαίας Θράκης(σύμφωνα με τον όμηρο),έφταναν βόρεια μέχρι τον ποταμό Ίστρο(Δούναβη), νότια μέχρι τον ποταμό Πηνειό,το Αιγαίο,τον Ελλήσποντο και την Προποντίδα, ανατολικά μέχρι τον Εύξεινο Πόντο και δυτικά μέχρι το όρος Βέρμιον. Με την κάθοδο των Δωριέων το 1.000 π.χ.χ οι Θράκες εγκατέλειψαν τις περιοχές της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας και περιορίστικαν προς δυσμάς μέχρι τον ποταμό Στρυμόνα.

Οι θράκες ήταν συγγενείς με τους Έλληνες και τους Ιλλυρίους και ανήκαν στην ινδοευρωπαϊκή φυλή, ήταν μάλιστα οι αρχαιότεροι κάτοικοι της Βαλκανικής. Το Θρακικό έθνος αποτελείτο από πολλές φυλές,ζούσαν σε ξεχωριστά βασίλεια και οι σχέσεις μεταξύ τους ήταν συνήθως εχθρικές.

Ο Ηρόδοτος λέει χαρακτηριστικά πως ήταν το πολυπληθέστερο γένος στη γη μετά τους Ινδούς ''θρηίκων δε έθνος μέγιστον εστί μετά γε ινδούς πάντων ανθρώπων''(Ηροδότου ιστορία Ε' -3).

Οι πιο σημαντικές φυλές των Θρακών ήταν οι: Άβαντες,Άορσοι,Άρτακοι,Αστοί,Αψίνθιοι,Βέννιοι,Βεσσοί,Βισάλτες,Βίστονες,Βρίγες,Γαίνοι,Γέτες,Δανθολίτες,Δάρσιοι,Δίγεροι,Διόβεσσοι,Δίοι,Δόλογκες,Θυνοί,Κάρποι,Καινοί,Κίκονες,Κεβρήνιοι,Κοιλίτες,Κόραλλοι,Κορπίλοι,Κρόβυγοι,Μαίδοι,Μιλανδίτες,Μελινοφάγοι,Μοισοί,Νιψαίοι,Ξάνθιοι,Οδόμαδοι,Οδρύσαι,Σαπαίοι,Σίρες,Σκαοί,Σκοδρίσκοι,Σκορμιάδες,Τερένζοι,Τιλαταίες,Τρανίψαι,Τράλλεις,Τραισοί,Τρήρες,Τριβαλλοί,Τρωγλοδύτες και Υψάλτες.

-Στα σημερινά όρια του Ν. Ροδόπης κατοικούσαν οι Κίκονες και οι Βίστονες. Οι Κίκονες κατοικούσαν ανατολικά της λίμνης Βιστονίδας και η χώρα τους ονομαζόταν Κικονία. Φημίζονταν ως άριστοι πεζοί και ιππείς και ήταν οι πιο πολιτισμένοι απ' όλους τους Θράκες. Οι Κίκονες, με αρχηγό τους τον Εύφημο,γιο του Τροιζήνου,βοήθησαν τον Πρίαμο στον τρωικό πόλεμο. Μετά τη λήξη του πολέμου, ο Οδυσσέας στάθμευσε στην πόλη Ισμάρα της Κικονίας για να τιμωρήσει τους Κικονες για τη βοήθεια που πρόσφεραν στο Τρωικό στρατόπεδο. Ο Μάρωνας όμως, ιερέας του ιερού του Απόλλωνα και βασιλιάς της ισμάρας, με άριστη διπλωματία κατάφερε να πείσει τον Οδυσσέα να μην πειράξει τους Κίκονες αφού πρώτα του πρόσφερε χρυσό και το ονομαστό Μαρωνίτικο κρασί (όπου σύμφωνα με τη μυθολογία μέθυσε τον κύκλωπα Πολύφημο. ''Ηροδότου ιστορίαι Ι' 195-210'').

Οι Κίκονες όμως θέλησαν να εκδικηθούν τους Έλληνες και επετέθησαν κατά του Οδυσσέα σκοτώνοντας αρκετούς συντρόφους του.

Ο Στράβωνας στα ''γεωγραφικά'' του αναφέρει τις πόλεις Ξάνθεια,Μαρώνεια και Ισμάρα, όπου μας λέει πως ήταν πόλεις των Κικόνων.

Στα χρόνια των Περσικών πολέμων , οι Κίκονες υποτάχτηκαν στους Πέρσες και τους βοήθησαν στην εκστρατεία τους εναντίων των Ελλήνων.

-Οι Βίστονες κατοικούσαν δυτικά των Κικόνων κοντά στη λίμνη Βιστονίδα. Σαν μυθικός βασιλιάς τους αναφέρεται ο Διομήδης,γνωστός από τον άθλο του Ηρακλή, ο οποίος σκότωσε τα ανθρωποφάγα άλογά του. Πρωρεύουσα των Βιστόνων ήταν η καρτερά κώμη,κοντά στα Άβδηρα. Ο Ηρόδοτος μνημονεύει τους Βίστονες μεταξύ των λαών από την χώρα των οποίων πέρασε ο στρατός του Ξέρξη (Ηροδότου ιστοριαι Ζ'110).

-Η αρχαία Θρακική γλώσσα ανήκε στη μεγάλη ινδοευρωπαϊκή γλωσσική οικογένεια. Την οικογένεια αυτή τη συναποτελούσαν η ινδική.η ιρανική,η αρμένικη,η ελληνική,η αλβανική,η λατινική,η κέλτικη,η γερμανική,η βαλτική και η σλαβική, πολλές από τις οποίες εξακολουθούν να μιλιούνται και σήμερα σε κάποια σύγχρονη φυσικά μορφή.

Η Θρακική γλώσσα ήταν συγγενής προς την Ελληνική με διαφορές ,όμως , στους γραμματικούς τύπους. Και ενώ οι θράκες και οι έλληνες συννενοούντο γλωσσικά έχοντες μόνο διαλέκτική διαφορά μεταξύ τους,αργότερα,κατά τους αρχαίους χρόνους,η συνεννόηση μεταξύ τους κατέστη αδύνατη για τον απλούστατο λόγο ότι η μεν θρακική γλώσσα παρέμεινε τυπική,εντελώς άτεχνη και ανεπεξέργαστη , η δε ελληνική εξελίχθηκε και διαπλάστηκε 'ετσι, ώστε να παρουσιάζει ποκιλία λέξεων , έντονη έκφραση και διατύπωση , ομορφιά και πλαστικότητα,όσο καμία άλλη γλώσσα.

Οι Θράκες πριν από τον εξελληνισμό τους, ο οποίος έγινε με γρήγορους ρυθμούς στα ελληνιστικά χρόνια, δεν άφησαν γραπτά μνημεία στη θρακική γλώσσα. Όλες οι πληροφορίες γι' αυτούς προέρχονται από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς , τις Ελληνικές επιγραφές και τα μνημεία της Ελληνικής τέχνης.

Η κοινή φυλετική καταγωγή Ελλήνων και Θρακών οδήγησε τους δυο λαούς σε κοινή ιστορική πορεία. Η μυθολογία των Θρακών, ως προς τη γέννηση των διαφόρων λατρευτικών θεοτήτων, είναι σχεδόν ίδια με αυτή των Ελλήνων. Ο Ζεύς,η Ήρα,ο Απόλλων, ο Άρης,ο Διόνυσος,ο Παν , ο Ερμής, ήταν μερικοί από τους κύριους θεούς των Θρακών. Λάτρευαν επίσης τον μυθικό τους βασιλιά Ρήσο σαν θεο της φύσης και του κυνηγιού,ενώ του αφιέρωναν ιερά τα οποία έκτιζαν στο όρος Ροδόπη. Οι Θράκες λάτρευαν επίσης το Θράκα Ιππέα ή Ηρωα ή Κύριο του οποίου η λατρεία ήταν μυστικιστική. Ήταν θεός της φύσης και ίσως ψυχοπομπός θεός του κάτω κόσμου.

Η Ελληνική μυθολογία αναφέρεται συχνά σε πρόσωπα και μύθους που μαρτυρούν στενές σχέσεις των Ελλήνων και των Θρακών , από την εποχή της εγκατάστασής τους στη χερσόνησο του Αίμου. Διάσημοι λυρωδοί, μουσικοί και ποιητές της ελληνικής λατρείας(θρησκείας) και μυθολογίας έχουν θρακική καταγωγή,όπως ο Εύμολπος,ο Ορφέας,ο Μουσαίος και ο Λίνος.

Οι Θράκες αγαπούσαν πολύ τον χορό και την μουσική. Πολλές φορές χόρευαν ένοπλοι. Σε καιρό πολέμου,προτιμούσαν να θυσιαστούν,παρά να πέσουν στα χέρια του εχθρού και ατιμαστούν.

Αγαπούσαν πολύ τα παιδιά και για να αποκτήσουν πολλά νυμφεύονταν πολλές γυναίκες. Αν κάποιος είχε νυμφευτεί λιγότερες από 5 γυναίκες, θεωρείτο ανάξιος και άθλιος. Οι γάμοι γινόταν μόνο μεταξύ τους και για το λόγο αυτό συνήθιζαν να κάνουν στο σώμα τους τατουαζ,σαν ένδειξη της ευγενικής θρακικής καταγωγής τους.

Όταν πέθαινε κάποιος συγγενείς τους γιόρταζαν το γεγονός με γεύματα και οινοποσίες,ενώ όταν γεννιόταν ένα παιδί θρηνούσαν. Αυτό γινόταν διότι σύμφωνα με τη θρακική αντίληψη η ζωή του ανθρώπου ήταν γεμάτη βάσανα,ενώ με τον θάνατο απαλλάσσονταν από αυτά. Αξιοσημείωτο επίσης είναι πως όταν πέθαινε κάποιος, θάβονταν μαζί του και η σύζυγός του ως ένδειξη υπακοής και τιμής προς το σύζυγό της.

Οι Θράκες συνήθιζαν να κόβουν τα μαλλιά τους και μάλιστα μερικοί άντρες ξύριζαν το κεφάλι τους. Οι γυναίκες έκοβαν τα μαλλιά τους σε ένδειξη λύπης ή πένθους.

Οι ληστρικοί πόλεμοι ήταν μια πολύ αγαπητή και αξιοπρεπείς συνήθεια στην κοινωνία των Θρακών. Αυτός ήταν άλλωστε και ένας βασικός λόγος που οι Θράκες μαστίζονταν από συνεχείς πολέμους.

Οι Θράκες ήταν άριστοι πολεμιστές και χρησιμοποιήθηκαν πολλές φορές από τους Μακεδόνες βασιλείς σαν επίλεκτοι στρατιώτες. Χαρακτηριστικά του οπλισμού τους ήταν η ρομφαία(μεγάλο ξίφος) και η πέλτη(ελαφριά ασπίδα).

Η ενδυμασία,τέλος, των Θρακών αποτελείτο από χοντρά υφάσματα,λόγο του ψύχους που επικρατούσε στην περιοχή. Χαρακτηριστικά της ενδυμασίας τους ήταν η ζειρά(χοντρό μάλλινο επανωφόρι που έμοιαζε με το ελληνικό ιμάτιο) και η αλωπεκή(είδος καπέλου από δέρμα αλεπούς)που τη φορούσαν στο κεφάλι αντί περικεφαλαίας.

Εταιρεία παιδαγωγικών επιστημών Κομοτηνής 1997